W roku ubiegłym Fabryka Samochodów Ciężarowych w Starachowicach wystąpiła na Targach Poznańskich z samochodem Star 21. W roku bieżącym mamy do zanotowania dalszy etap rozwoju konstrukcyjnego samochodów Star. Fabryka Starachowicka przedstawia szerokim rzeszom swych odbiorców samochód Star 25, który z punktu widzenia konstrukcji jest ostatnim etapem doskonalenia tego samochodu. W stosunku do samochodu Star 20, samochód Star 25 posiada daleko idące zmiany. Chociaż sylwetką zewnętrzną przypomina swego poprzednika, wprowadzone zmiany w sposób zasadniczy zmieniły jego własności i osiągi. Najpoważniejsze zmiany, które wprowadzane były stopniowo, dotyczyły przede wszystkim mechanizmów napędowych. Najpierw uległa zmianie przekładnia główna tylnego mostu, w której zmieniono przełożenie z wartości 6,13:1 na 7,17:1, co zresztą związane było z podniesieniem ładowności samochodu z 3,5 tony do 4 ton. Uzyskanie odpowiedniej wartości wskaźnika dynamicznego gwarantującego pojazdowi dostateczną ruchliwość i możność poruszania się w terenach górzystych było najpoważniejszym powodem dokonania tej zmiany. Dalszym udoskonaleniem było wprowadzenie pięciobiegowej skrzyni biegów z nadbiegiem, która charakteryzowała głów nie przejściowy typ samochodu Star 21. Obecny samochód Star 25 posiada już całkowicie zmieniony silnik typu S472, znacznie wydajniejszy od dotychczasowego S42, o mocy podniesionej do 95 KW.
Ponieważ użytkownicy po raz pierwszy stykają się z tym silnikiem, należy mu poświęcić więcej uwagi i dokładnego omówienia. Produkowany do roku bieżącego silnik S42, jakkolwiek cieszący się dobrą opinią wśród użytkowników, miał również i pewne słabe strony. Wieloletnie prace badawcze i konstrukcyjne miały na uwadze przede wszystkim poprawienie trwałości tego silnika, jak i zwiększenie jego osiągów. Wynikające z badań wnioski częściowo wprowadzone były już w silniku S42. Jednak dopiero skonstruowanie nowego silnika uwzględniającego wszystkie wnioski z badań i wyników eksploatacji, pozwoliło na osiągnięcie w pełni zamierzonych celów. W wyniku tego powstał silnik, któremu nadano nazwę S472.
Silnik S472 powstał przede wszystkim w wyniku powiększenia pojemności skokowej silnika S42. Pierwszym etapem tych prac było zwiększenie średnicy cylindra z 92 mm do 95 mm. przy zmianie kształtu krzywki rozrządu w kierunku jej wypełnienia osiągnięto na takim silniku moc około 100 KM przy 3000 obr/min. Dalszym etapem było .zwiększenie skoku tłoka ze 105 mm do 110 mm z jednoczesną zmianą współczynnika sprężania do wartości 6,8. Silnik o wymiarach cylindra 95x110 nazwany został typem S47 i jest podstawowym i wyjściowym dla silnika S472. W toku dalszych badań stwierdzono, że zmniejszenie średnicy cylindra do 90 mm zmniejsza wprawdzie moc do 95 KM, ale pozwala na uzyskanie bardziej ekonomicznej jego pracy. W ten sposób powstał silnik S472 o wymiarach cylindra 90X110 mm. Dwa omawiane silniki mają zatem różnicę tylko w średnicy cylindra, a więc różnymi elementami są: tłok i tuleja cylindrowa. Wszystkie inne elementy są wspólne.
Silnik S47 znalazł zastosowanie w pojazdach specjalnych np. w samochodach pożarniczych, gdzie ekonomia pracy jest warunkiem raczej drugorzędnym, a żądamy od samochodu wybitnych własności przyspieszania i rozwijania jak największych szybkości. Na żądanie nabywcy samochód Star 25 może być wyposażony w silnik 547, chociaż nie przewiduje się tego w seryjnej produkcji. Gabaryt zewnętrzny i osprzęt- obu silników są identyczne. Nie zachodzi zatem żadna trudność w zastąpieniu jednego silnika przez drugi.
Silnik S472 w stosunku do S42 ma również poważne zmiany w układzie chłodzenia. Nierównomierne chłodzenie poszczególnych cylindrów silnika S42 miało wpływ na większe lub mniejsze ich wyrabianie się. W silniku 5472 zastosowano poprzeczny do jego osi podłużnej przepływ wody, wypływającej z przewodu głównego biegnącego wzdłuż górnej części prawej strony kadłuba, Odpowiedni kolektor dla jej odpływu do chłodnicy wykonano w postaci rury zbiorczej zamocowanej na głowicy silnika. Temperatura wody regulowana jest za pomocą termostatu. Zastosowano również nową pompę wodną o zwiększonym o 20% wydatku oraz nowy 6-skrzydełkowy wentylator miększej średnicy. W układzie olejenia silnika usunięto
jedną z największych jego dotychczasowych wad, tj. przeciekanie oleju na zewnątrz, występujące pod wpływem nadciśnienia w przestrzeni korbowej oraz spowodowane jeszcze złą jakością uszczelek. Opracowane i wprowadzone zostało też odpowiednie odpowietrzenie wnętrza kadłuba, a na uszczelki zastosowano najwyższej jakości materiały, Jedną z istotnych zmian poprawiających pracę silnika jest wprowadzenie panewek cienkościennych głównych i korbowodowych oraz zastosowanie indukcyjnego utwardzania czopów wału korbowego. Wprowadzono również chromowanie górnego pierścienia tłokowego, co w połączeniu z tuleją cylindrową wykonywaną z żeliwa krzemowo-chromowego znacznie zwiększa przebieg międzynaprawczy silnika. Gniazda zaworowe osadzane są w głowicy metodą zawalcowywania, co usuwa jakąkolwiek możliwość ich wypadania. Wymienione wyżej udoskonalenia dały w rezultacie silnik o lepszej charakterystyce, bardziej ekonomiczny i trwalszy od dotychczasowego silnika S42. Wielogodzinne próby silnika na hamowni, jak i idące w setki tysięcy kilometrów próby drogowe potwierdziły omówione wyżej zalety.

Charakterystyka techniczna silnika:
typ S472
średnica tłoka - d = 90 mm
skok tłoka - s = 110 mm
objętość skokowa - V = 4196 cm3
moc - Ne = 95 KM przy 3000 obr/min
moment obrotowy - Me = 28 kGm przy 1700 obr/min
najmniejsze jednostkowe zużycie paliwa - 220 G/KM godz

Podwozie samochodu Star 25 posiada tak, jak poprzednie typy Star 20 i Star 21 spawaną ramę ze sztywnymi poprzeczkami rurowymi. Wsporniki resorowe są nitowane do ramy, a resory zostały wzmocnione przez dodanie nakładek wzmacniających pióro główne resoru. Sprzęgło jest jednotarczowe, suche o średnicy 300 mm. Skrzynia biegów ma pięć biegów do przodu i jeden do tyłu. Przełożenia poszczególnych biegów są następujące: bieg I - 6,14 : 1; bieg II - 3,18 : 1; bieg III - 1,68 : 1; bieg IV - 1,0 : l; bieg V 0,78:1. Przełażenie biegu wstecznego wynosi 5,75:1. Wszystkie koła zębate są korygowane. Koła biegu wstecznego ułożyskowane są na igłach. W tym wykonaniu skrzynia biegów zdała egzamin w najcięższych warunkach pracy. W połączeniu ze skrzynią biegów o podanych wyżej przełożeniach stosuje się przekładnię główną tylnego mostu o przełożeniu 7,17:1 (stosunek zębów 43:6), chociaż na żądanie nabywcy może być również założona przekładnia o przełożeniu 6,13:1.
Wspomagający urządzenie próżniowe hamulców hydraulicznych posiada znacznie usprawniony mechanizm, który pozwala na osiąganie opóźnień hamowania rzędu 7 m/sek2.
Przejściowo w latach 1958 i 1959 montowana jest na samochodzie Star 25 kabina typu N20 dobrze znana ogółowi użytkowników ze swej miłej dla oka sylwetki zewnętrznej. W kabinie tej zastosowano szereg udogodnień dla obsługi samochodu, jak dobre działającą izolację termiczną i akustyczną, intensywną wentylację wnętrza; zespół zegarów kontrolnych na desce rozdzielczej itp. Skrzynia ładunkowa Star 25 jest tak samo solidnej budowy, jak dobrze znane skrzynie samochodu Star 20.

Charakterystyka ogólna samochodu Star 25:
ładowność 4000 kg
ciężar własny z paliwem 3420 kG
rozstaw osi 3000 mm
rozstaw kół przednich i tylnych 1600 mm
odstęp kół bliźniaczych 255 mm
długość samochodu 5797 mm
szerokość samochodu 2200 mm
wysokość bez pałąków 2500 mm
wymiar skrzyni ładunkowej 3800 x 2100 x 600 mm
powierzchnia ładowania 8 m²
instalacja elektryczna 12 V
pojemność akumulatora 105 Ah
ogumienie 8,25"-20"
(...)

Wysoce zróżnicowane potrzeby transportowe wymagają samochodów o różnych wielkościach powierzchni ładunkowych. Doświadczenia przedsiębiorstw transportowych wykazały, że duże walory ekonomiczne dla przewozu materiałów objętościowych posiadają samochody o powiększonych skrzyniach ładunkowych. Zakłady Starachowickie dostosowując się do potrzeb i życzeń swych odbiorców przystąpiły da produkcji odmiany samochodu Star 25 o ładowności 4 tony, lecz o zwiększonym do 3850 mm rozstawie osi. W stosunku do omówionego wyżej podstawowego typu samochodu Star 25, wydłużony Star 25L posiada następujące zmienione wymiary:
rozstaw osi - 3850 mm
długość samochodu - 7000 mm
długość skrzyni ładunkowej - 4930 mm
zwis przedni - 1300 mm
zwis tylny - 1900 mm
kąt natarcia - 27°
kąt zejścia - 20°
najmniejszy promień skrętu - 7,8 m
ciężar samochodu gotowego do drogi - 4040 kG
ładowność - 4000 kg
zużycie paliwa około - 26,5 l/100 km

W stosunku do samochodu Star 25 normalne długości uległy zmianie na stepujące zespoły: ram wał pędny, skrzynia ładunkowa. Wał pędny jest dwudzielny z łożyskiem pośrednim zamocowanym na poprzeczce ramy. Można przyjąć za pewnik, że samochód ten spotka się z olbrzymim uznaniem szerokiej rzeszy użytkowników, która od wielu lat oczekuje pojawienia się tej odmiany samochodu Star - tak bardzo pożądanego w eksploatacji.

Dla prac budowlanych, ziemnych oraz wszelkiego rodzaju przewozu materiałów sypkich na krótkich odległościach, krajowy przemysł stawia do dyspozycji swych odbiorców ulepszony samochód samowyładowczy Star W 25. Mocniejszy silnik, pięciobiegowa skrzynia biegów czynią ten samochód przydatny do wyżej wspomnianych prac nawet w bardzo trudnych warunkach terenowych. Silna budowa podwozia o zmniejszanym do 2500 mm rozstawie osi, niezwykle masywna stalowa skrzynia ładunkowa ze sprawnie działającym dźwigniowym mechanizmem wywrotu pozwalają posługiwać się tym samochodem na drogach bitych pod ładunkiem 3500 kg, a w terenie pod ładunkiem 2000 kg.

Dane techniczne samochodu W 25 są następujące: silnik 6-cylindrowy S472
moc - 95 KM przy 300 obrlmin
długość samochodu - 4850 mm
szerokość samochodu - 2180 mm
wysokość samochodu nie obciążanego - 2250 mm
rozstaw kół - 1600 mm
najmniejszy promień zawracania - 7900 mm
najmniejszy promień skrętu - 6000 mm
przełożenie przekładni głównej tylnego mostu 7,17:1
ogumienie wzmocnione - 8,25" - 20"
szybkość maksymalna - 72 km/godz
pojemność skrzyni ładunkowej - 2,7 m³
czas podnoszenia skrzyni z ładunkiem da pełnego wywrotu wynosi około 15 sek

Do szybkiego przewozu większych ładunków, zwłaszcza znacznej objętości, nadaje się doskonale ciągnik siodłowe Star C25 z naczepą D60. Ciągnik C25 różni się od podwozia podstawowego samochodu Star 25 jedynie wielkością rozstawu osi, która wynosi u niego 2500 mm i niewielką zmianą w tylnym zakończeniu ramy. Na ramie ciągnika zamontowane jest siodło dla przegubowego wsparcia przedniej części naczepy. Istnieją również pewne zmiany w układzie hamulca nożnego. W celu zapewnienia dobrych własności hamowania naczepa posiada powietrzny nadciśnieniowy układ hamulcowy działający na oś naczepy. Hamulce te uruchamiane są pedałem hamulca nożnego ciągnika Powietrze sprężane otrzymuje się ze sprężarki zamontowanej na skrzyni biegów ciągnika. Naczepa wyposażona jest w składaną podporę z kółkami, która pozwala na odczepienie ciągnika od naczepy dla postawienia jej w jak najlepszy sposób do załadowania. Każdy ciągnik powinien być wyposażony przynajmniej w dwie, a nawet w trzy takie .naczepy. Pozwala to na maksymalne wykorzystanie ciągnika przy zastosowaniu systemu pracy: jedna naczepa jest ładowana, jedna jedzie z ładunkiem, jedna się rozładowuje. Duża powierzchnia ładowania, duża przeciętna szybkość, mocna i trwała budowa czynią zestaw ciągnika C25 z naczepą D60 pojazdem ekonomicznym o dużych walorach transportowych. Dokładnie izolowana kabina kierowcy, przestronna, z dobrą widocznością do przodu i na boki zapewnia wygodną i nie męczącą jazdę obsłudze pojazdu.

Dane techniczne zestawu ciągnika i naczepy są następujące:
Silnik S-472 o mocy 95 KW przy 3000 obr/min
długość całkowita zestawu ciągnik-naczepa - 8900 mm
szerokość - 2210 mm
wysokość z pałąkami i opończą - 2740 mm
wymiary skrzyni ładunkowej: 5915 x 2065 x 600
ilość kół zapasowych - dwa, zamocowane w specjalnych uchwytach na ramie ciągnika za kabiną kierowcy
ładowność zestawu - 6000 kG
największa dopuszczalna szybkość - 60 km/godz

Schematy: