Ocalic od zapomnienia

Żuki

Zakładowe Biuro Konstrukcyjne podjęło w 1956 roku intensywne prace nad zupełnie nowym rodzajem pojazdu, dotychczas w kraju nie produkowanym. Początkowo pod kierunkiem inż. Romana Skwarka, a następnie inż. Stanisława Tańskiego grupa konstruktorów opracowała w krótkim czasie samochód dostawczy, w którym wykorzystano główne zespoły samochodu Warszawa. Trzon grupy konstruktorów stanowili inżynierowie: Stanisław Gruszczyński, Leszek Guz, Julian Kainiński, Feliks Karol Zenobiusz Kąskiewicz, Konstanty Leonkiewicz, Adam Liszka, Jan Sadkowski, Jan Szymanek, Jan Wośko, Lucjan Żukowski. Konstrukcję nadwozia konsultował Mieczysław Łukawski.

Prototyp nowego samochodu wykonano pod koniec 1957 roku. Nadano mu nazwę Żuk i oznaczenie A 03. Oficjalna prezentacja Żuka nastąpiła na Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1958 roku. Wzbudził on duże zainteresowanie fachowców oraz ewentualnych przyszłych użytkowników. W tym okresie produkowano jeszcze samochody Lublin 51. Ostatnie egzemplarze tego pojazdu opuściły FSC w lipcu 1959 roku. Ogółem wyprodukowano ich ok. 17 500 sztuk.

Zapadła decyzja o uruchomieniu produkcji Żuków. Jeszcze w ostatnim kwartale 1958 roku wykonano serię informacyjną w liczbie 50 sztuk tych samochodów o ładowności 900 kg, a w roku następnym podjęto już seryjną produkcję.

Oto opis techniczny samochodu Żuk A 03 z 1958 roku. Czterosuwowy, czterocylindrowy silnik typu M-20 0 objętości skokowej 2120 cm3 pochodził z samochodu Warszawa. Osiągał on moc 38,2 kW przy 3600 obr/min. Zasadnicze elementy instalacji elektrycznej o napięćiu znamionowym 12 V także przejęto z osobowej Warszawy. Samochód miał klasyczny układ napędowy. Zastosowano wzmocnione półodśrodkowe sprzęgło cierne z dziewięcioma śrubowymi sprężynami dociskowymi. Skrzynka przekładniowa o trzech przełożeniach zblokowana była z silnikiem. Jednoczęściowy wał napędowy wraz z przegubami krzyżakowymi oraz tylny most o przełożeniu przekładni głównej 5,125 adaptowano z samochodu Warszawa. Nową konstrukcją była spawana rama podłużnicowa. Podłużnice i poprzeczki wykonane zostały z zamkniętych profili stalowych o wymiarach 100 x 50 x 3 mm. Niezależne zawieszenie kół przednich na podwójnych wahaczach poprzecznych przyjęto z Warszawy, wzmacniając jednak sprężyny śrubowe. Sztywny tylny most zawieszono na wzdłużnych resorach półeliptycznych z 11 piórami. Zastosowano także dwa amortyzatory ramieniowe dwustronnego działania. Tarczowe koła jezdne miały obręcze o wymiarach 4.00 x 16" oraz ogumienie dętkowe 6.00- 16".

W układzie kierowniczym użyto globoidalnej przekładni ślimakowej. Ramię przekładni, poprzez drążek pośredni, połączone było z dzielonym na trzy odcinki drążkiem poprzecznym. Hamulce zasadnicze, sterowane hydraulicznie, łączone były w układzie jednoobwodowym. Wszystkie koła miały hamulce bębnowe przejęte z samochodu Warszawa. Hamulec pomocniczy (ręczny) mechaniczny działał na szczęki hamulcowe kół tylnych: Nadwozie pojazdu o konstrukcji całkowicie metalowej zbudowane było w wersji pick-up. Ciekawym szczegółem architektonicznym była jednolita forma kabiny i skrzyni ładunkowej z przetłoczeniami biegnącymi wokół całego pojazdu.

Nadawało to Żukowi dość charakterystyczny i sympatyczny wygląd. Wagonowa, dwudrzwiowa kabina kierowcy przeznaczona była dla dwóch osób. Drzwi zawieszono na tylnych słupkach kabiny. Boczne ściany skrzyni ładunkowej połączone były sztywno z kabiną.

Tylna ściana otwierana, zawieszona została na dolnej krawędzi i mogła być utrzymywana w położeniu poziomym przez dwa łańcuchy. Podłogę skrzyni ładunkowej wykonano z desek. Na trzech pałąkach stalowych rozpięta była brezentowa opończa z tylną ścianą otwieraną.

Przy rozstawie osi 2700 mm długość Żuka wynosiła 4310 mm. Pojazd dysponował skrzynią ładunkową o powierzchni 4 m2, a wysokość przestrzeni ładunkowej (z opończą) wynosiła 1420 mm. Masa własna równa 1340 kg była niemal identyczna z masą osobowej Warszawy. Pojazd osiągał prędkość maksymalną 90 km/h, a zużycie paliwa kształtowało się na poziomie 14 dm3/100 km. Produkcja tych samochodów szybko się rozwijała. W 1959 roku wykonano 1048 sztuk. W następnym już 3144, a w roku 1965 produkcja wynosiła 8621 pojazdów. Konstrukcja Żuka okazała się bardzo udana. Naszym nowym pojazdem zainteresowali się także zagraniczni odbiorcy. Pierwszych 100 egzemplarzy Żuków wyeksportowano już w 1960 roku.

Zakładowe Biuro Konstrukcyjne pracowało w dwóch kierunkach. Pierwszym było doskonalenie konstrukcji produkowanego już modelu, drugim - przygotowanie następnych typów samochodów dostawczych.

POWRÓT DO MENU lub DALSZA CZĘ|Ć HISTORII