Ocalic od zapomnienia

Nysa

Prowadzono prace nad ulepszeniem technologii wykonania nadwozia, a także nad dokumentacją nowych odmian. W następnym roku do produkcji wszedł zmodernizowany model oznaczony symbolem N 59. Zastosowano w nim wiele ulepszeń wynikających z badań i uwag użytkowników. Wprowadzono nowe koła jezdne i wzmocnione ogumienie o wymiarach 6.50 - 16'' oraz nową konstrukcję hamulca pomocniczego taśmowego, działającego na wał napędowy pojazdu. Zmieniono niektóre elementy wyposażenia elektrycznego.

Do produkcji wprowadzono też nowe odmiany: mikrobus N 59-M i sanitarkę N 59-S. Nadwozie mikrobusu rozwiązano analogicznie jak w opisanym wyżej prototypie. Sanitarkę oparto na konstrukcji mikrobusu z tym, że kabina kierowcy była oddzielona od przedziału sanitarnego ścianką działową zaopatrzoną w okno z przesuwanymi szybami. W dachu nadwozia wykonano otwór wentylacyjny i zabudowano wentylator. Wnętrze było ogrzewane dodatkową nagrzewnicą połączoną z układem chłodzenia.

Ogółem w 1959. r. wykonano 1350 samochodów Nysa 59 w trzech ww. wersjach. W tym roku rozpoczął się także eksport - sprzedano pierwszych 200 egzemplarzy.

W zakładowym biurze konstrukcyjnym opracowano dalsze odmiany nadwoziowe. W 1960 r. wprowadzono do produkcji samochód towarowo-osobowy oznaczony symbolem N 60-T. Powstał on na bazie furgonu, z tym że w obu ścianach bocznych zabudowano dwie pary okien. Zastosowano niską ściankę działową sięgającą do wysokości oparcia fotela kierowcy. Między dachem, a górną krawędzią ścianki rozpięto siatkę z pasów parcianych. We wnętrzu wzdłuż ścian bocznych zamontowano składane ławy dla 8 osób.

Na zamówienie Ministerstwa Kultury i Sztuki opracowano konstrukcję i uruchomiono w 1961 roku produkcję samochodów typu N 61-K przystosowanych do prowadzenia projekcji filmowej w warunkach polowych. Wnętrze nadwozia tego pojazdu zostało podzielone na trzy przedziały: kierowcy, operatora i agregatu prądotwórczego. W przedziale operatora oprócz ławy dla trzech osób i dwóch składanych fotelików zabudowano stolik z projektorem filmu 16 mm i radiem. Dwa głośniki zamontowano w oknach z szybami przesuwanymi. W przedziale tylnym zamocowano agregat prądotwórczy napędzany silnikiem spalinowym oraz osprzęt niezbędny do prowadzenia projekcji filmowej.

Roczna produkcja Nys w 1961 r. przekroczyła 3000 sztuk. Na potrzeby eksportu opracowano bardziej luksusowe odmiany mikrobusu i sanitarki w wersji dla klimatu umiarkowanego i tropikalnego. Pojazdy te były lakierowane i ostatecznie wyposażone w Sanockiej Fabryce Autobusów. Od 1961 r. prowadzono prace nad większą modyfikacją nadwozia. Rezultatem tej działalności była rodzina samochodów oznaczonych symbolem N 63. Prototypy tych pojazdów budowano w latach 1962 i 1963. Byty to mikrobusy furgon, towos, sanitarka i kinowóz. Ich publiczna prezentacja odbyta się w i 963 r. na XXXII Międzynarodowych Targach Poznańskich.

Wszystkie samochody typu N 63 otrzymały nowy, górnozaworowy silnik typu S 21 opracowany w Fabryce Samochodów Osobowych. Osiągał on moc 51,5 kW przy 4000 obr/min, co wyraźnie poprawiło dynamikę pojazdu. Nadwozie o konstrukcji szkieletowej otrzymało poszycie zewnętrzne przystosowane do tłoczenia. Tłoczona z blachy podłoga umożliwiła likwidację dotychczasowego szkieletu podłogi. Unowocześniono sylwetkę pojazdu. Zastosowano duże gięte przednie szyby oraz świetliki w dachu. Zmianie uległa również stylizacja ściany przedniej. Poprawiono wentylację wnętrza przez zastosowanie wywietrzników dachowych.

Analiza kosztów uruchomienia produkcji tego modelu wykazała, że byłyby one za wysokie w stosunku do korzyści, a dalsze prace nad samochodem N 63 zostały wstrzymane. Wykorzystując jednak doświadczenie zdobyte podczas konstrukcji modelu N 63 opracowano bardziej ograniczoną modernizację dotychczasowego nadwozia typu N 59. W 1964 r. została wdrożona do produkcji rodzina samochodów Nysa 501. W jej skład wchodziły wszystkie do tej pory wytwarzane wersje. Sylwetka modelu 501 była bardzo podobna do N, 63, gdyż ścianę przednią (poza atrapą) przejęto właśnie z tego pojazdu. Istotną nowością były zmiany technologiczne które umożliwiły obniżenie pracochłonności i ilościowy wzrost produkcji. Kształtowanie większych elementów poszycia wykonywano na obciągarkach. Spawanie zostało w znacznym stopniu zastąpione zgrzewaniem. Uruchomiono także taśmową linię montażu. Samochody Nysa 501 otrzymywały alternatywnie silniki M 20 i S 21. Nieznacznej zmianie uległy wymiary zewnętrzne - długość wzrosła do 4410 mm, a wysokość do 2050 mm. Wpłynęło to na powiększenie masy własnej pojazdu, która dla mikrobusu 501 M wynosiła 1560 kg, a dla furgonu 501 F - 1380 kg. Produkcja samochodów Nysa w 1964 r, przekroczyła 5000 sztuk, przy czym na eksport wysłano 1000 sztuk. Konstruktorzy ZBNS pracowali nadal nad rozszerzeniem liczby odmian modelu 501, a niezależnie od tego podjęto pracę nad nowymi przyszłościowymi modelami samochodów dostawczych.

W 1964 r. w Zakładach Budowy Nadwozi Samochodowych w Nysie uruchomiono produkcję samochodu Nysa 501 w odmianach furgon, towos, mikrobus i sanitarka.

Opracowano także nową wersję kinowozu oznaczoną Nysa 501 K spełniającą nowe wymagania użytkowników tego rodzaju pojazdów. Powstał tzw. samochód propagandowy o rozszerzonej funkcjonalności. Konstrukcja nadwozia i jego wyposażenie umożliwiały prowadzenie projekcji filmowej w warunkach polowych z wnętrza kabiny projekcyjnej na ekran stojący na zewnątrz, projekcję tzw. kina dziennego oraz nadawanie audycji dźwiękowych w czasie jazdy i na postoju. Wyposażenie samochodu w spalinowy agregat prądotwórczy pozwalało na prowadzenie działalności niezależnie od zewnętrznych źródeł zasilania. Prototypy tej wersji Nysy wykonano w 1964 r., a w rok później uruchomiono produkcję.

Kolejnymi odmianami samochodów Nysa 501 były pojazdy przeznaczone do przewozu żywności w obniżonej temperaturze.

POWRÓT DO MENU lub DALSZA CZĘ|Ć HISTORII