San H100

San H100

Autobus San H 100 opracowano w Zakładowym Biurze Konstrukcyjnym kierowanym przez inż. Kazimierza Gałęzę w czasie zaledwie kilku miesięcy. W konstrukcji tego autobusu wykorzystano ramę i zespoły podwoziowe sprawdzone w modelu SFA-21 oraz elementy nadwozia dotychczas produkowanych Sanów. Stosowano alternatywnie dwa rodzaje silników: ZS S-530 A1 A w modelu H 100 i ZI S-474 w modelu H 100.1. Przygotowano dwie wersje nadwoziowe - międzymiastową i miejską.
Oto krótka charakterystyka autobusu międzymiastowego San H 100/H 100.1.
Silnik typu S-474 0 objętości , skokowej 4,678 dm3 przy stopniu sprężania 6,8 osiągał moc 77,3 kW przy 3000 obr/min, natomiast dla silnika typu S-530 A1A o objętości skokowej 6,231 dm3 i stopniu sprężania 18 moc maksymalna wynosiła 73,6 kW przy 2600 obr/min. Jednotarczowe suche półodśrodkowe sprzęgło cierne było sterowane mechanicznie. Skrzynia biegów o pięciu przełożeniach zamocowana w środkowej części autobusu odbierała napęd ze sprzęgła poprzez rurowy wał napędowy z przegubami krzyżakowymi. Bieg czwarty był biegiem bezpośrednim, a piąty był nadbiegiem. Stożkowa przekładnia główna miała przełożenia dostosowane do silnika. I tak dla silnika S-474 stosowano przełożenie 7,17, a dla silnika S-530 A1A - przełożenie 6,1 3.
Szkielet pojazdu stanowiła nitowana rama podłużnicowa. Sztywna belka osi przedniej była zawieszona na wzdłużnych, półeliptycznych resorach piórowych, a jej drgania tłumiły dwa hydrauliczne amortyzatory ramieniowe. Tylny most również był zawieszony na wzdłużnych resorach piórowych. Progresywną pracę tylnego zawieszenia zapewniły dodatkowe gumowe resory dwukuliste. Tarczowe koła jezdne były wyposażone w ogumienie dętkowe o wymiarach 8.25 20"/14PR. Zastosowano nową śrubowo-kulkową przekładnię kierowniczą o zwiększonym przełożeniu. Hamulec zasadniczy uruchamiany hydraulicznie był wspomagany przez pneumatyczne nadciśnieniowe urządzenie wspomagające. Bębny hamulcowe wszystkich kół miały średnicę 400 mm. Hamulec pomocniczy mechaniczny, taśmowy działał na wał napędowy.
W nadwoziu autobusu H 100 zastosowano wiele detali z poprzednich modeli Sana, jak np. szyby, wywietrzniki dachowe czy elementy poszycia zewnętrznego. Sztywniejsza konstrukcja nadwozia umożliwiła wprowadzenie drzwi dla kierowcy w lewej ścianie bocznej. Na dachu zamocowano bagażnik o nośności 120 kg. Wewnątrz pojazdu rozmieszczono nowe fotele (adaptowane z autobusu Jelcz) dla 33 pasażerów. Ogółem autobus mógł przewozić 41 pasażerów. Do ogrzewania wnętrza służył agregat typu Sirocco zasilany olejem napędowym. Przy rozstawie osi 4530 mm długość całkowita wynosiła 8770 mm, a wysokość (z bagażnikiem) 3050 mm. Masę własną wytwórca określał na 6000 kg. Autobus osiągał prędkość maksymalną 75 km/h.
Wersja miejska autobusu H 100, oznaczona literą B, miała tylko 19 miejsc siedzących dla pasażerów i dwa dla obsługi. łączna liczba pasażerów, ograniczona dopuszczalnym obciążeniem pojazdu, wynosiła 50 osób Drzwi dla pasażerów były sterowane pneumatycznie. Wysokość pojazdu w tej wersji wynosiła 2880 mm, a masa własna 5700 kg.
Produkcję seryjną autobusów H 100 w wersji międzymiastowej rozpoczęto w Sanoku od lipca 1967 r. a w wersji miejskiej - kilką miesięcy później.
W drugiej połowie lat sześćdziesiątych kierownictwo Sanockiej Fabryki Autobusów zdało sobie sprawę, że dalszy rozwój autobusów typu San jest bardzo ograniczony. Przystąpiono do prac nad nową generacją autobusów o całkowicie odmiennej koncepcji konstrukcyjnej. W tych latach następował odwrót od klasycznej budowy układu napędowego autobusów. Konstruktorzy SFA postanowili opracować nowy autobus w układzie tylnosilnikowym.

San H100
San H01